Kreatynina jest produktem odpadowym z normalnego rozpadu tkanki mięśniowej. W miarę wytwarzania kreatyniny, jest ona filtrowana przez nerki i wydalana z moczem. Lekarze mierzą poziom kreatyniny we krwi jako test czynności nerek. Zdolność nerek do radzenia sobie z kreatynina to szybkość klirensu kreatyniny. Pomaga to w oszacowaniu współczynnika filtracji kłębuszkowej (GFR), czyli szybkości przepływu krwi przez nerki.

Normalna funkcja nerek i GFR

Cała krew w organizmie przepływa przez nerki setki razy każdego dnia. Nerki przepychają płynną część krwi przez maleńkie filtry (zwane nefronami), a następnie pochłaniają większość płynu z powrotem do krwi. Płyny i produkty przemiany materii, których nerki nie absorbują, wydalane są w postaci moczu. Szybkość przepływu krwi przez nerki jest współczynnikiem filtracji kłębuszkowej lub GFR. Kłębuszki są mikroskopijnymi wiązkami naczyń krwionośnych wewnątrz nefronów i są kluczowymi częściami układu filtrującego. Szybkości filtracji kłębuszkowej nie można mierzyć bezpośrednio – jest to miejsce pomiaru klirensu kreatyniny.

Pomiar klirensu kreatyniny i funkcji nerek

Lekarze stosują testy klirensu kreatyniny, aby sprawdzić czynność nerek. Badanie szybkości klirensu kreatyniny pokazuje zdolność nerek do filtrowania krwi. W miarę zmniejszania się czynności nerek zmniejsza się również klirens kreatyniny. Istnieją dwa główne sposoby, według których lekarze stosują testy kreatyniny do pomiaru czynności nerek

• Klirens kreatyniny można dokładnie określić, mierząc ilość kreatyniny obecnej w próbce moczu, zebranej w ciągu 24 godzin. Taka metoda wymaga, aby osoba umieściła cały swój mocz w plastikowym dzbanku na jeden dzień, a następnie przyniosła go do testów. Chociaż metoda pomiaru stężenia kreatyniny w moczu jest niewygodna, konieczne może być zdiagnozowanie niektórych chorób nerek.
• GFR można oszacować, stosując pojedynczy poziom kreatyniny we krwi, który lekarz wprowadza do formuły. Dostępne są różne wzory, które uwzględniają płeć, wiek, a czasem wagę i pochodzenie etniczne. Im wyższy poziom kreatyniny we krwi, tym niższy szacowany GFR i klirens kreatyniny. Ze względów praktycznych, metoda szacowania badania krwi GFR jest stosowana znacznie częściej niż 24-godzinny test zbierania moczu pod kątem klirensu kreatyniny. Jednak stosowanie 24-godzinnych badań klirensu kreatyniny może być nadal przydatne u pacjentów z dużą masą mięśni lub wyraźnym spadkiem masy mięśniowej.

Większość osób nie potrzebuje dializy do czasu, gdy GFR i klirens kreatyniny spadną bardzo nisko. Jednakże, czynność nerek zmniejsza się wraz z wiekiem, dlatego ważne jest, aby podjąć odpowiednie działanie wcześniej, aby zachować wszystkie funkcje nerek.

Na podstawie artykułu: Kreatynina – wyniki, normy i badania – Myslowianki.pl